Төрийн нээлттэй өгөгдөл хэлэлцүүлгийг хамтран зохион байгуулав
2017-01-30
Семинар#11 Д.Сумъяаханд, Токио метрополитан их сургуулийн докторант
2017-02-02Монгол мэдлэгийн цахим сан, эх хэл боловсруулалт, нээлттэй өгөгдөл яагаад Монгол улсад хэрэгтэй вэ?
МОНГОЛ УЛСЫН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ
Өнөөдөр монгол улсад мэдлэгийн цахим сан байхгүй байна. Монгол мэдлэг, нэгж-объектуудыг компьютерт загварчлах оролдлого ч хийгдээгүй байна. Эх хэл боловсруулалтын хөгжил ч сайнгүй байна. Наад зах нь дүрмийн алдаа шалгагчаас эхлүүлээд машин орчуулга хүртэл бодитой хэрэглээ байхгүй байна. Үндэсний хэмжээнд ашиглах материалын сангаа ч хийгээгүй. Нээлттэй өгөгдөл бол манай улсад бүр ч шинэ ойлголт юм. Эдгээр зүйлүүд юу болох, ямар ач холбогдолтой болохыг монгол улсын жишээн дээр тайлбарлахыг хичээлээ.
МЭДЛЭГИЙН САН
Юу вэ?
Мэдлэгийн цахим сан гэдэг нь ертөнцийн хэдэн зуун сая нэгж-объект (жишээ нь: Байгаль нуур, Алтай Таван Богд), тэдгээрийг илэрхийлэх ойлголт (жишээ нь: нуур, уул нуруу), хоорондын холбоо хамаарал, шинж чанарыг агуулсан мэдээллийн үлэмж хэмжээтэй сан юм.
Юунд хэрэгтэй вэ?
Мэдлэгийн санг нийгэм, шинжлэх ухааны бүхий л салбарт ямар ч хэлбэрээр ашиглах боломжтой. Жишээлбэл,
- Монгол семантик вэбийн суурь мэдлэгт ашиглана. Ухаалаг хэрэглээг үүсгэхэд зайлшгүй хэрэгтэй.
- Олон хэлээр хандаж болох мэдлэгийн сан нь гадаад ертөнцийг танин мэдэх, монгол мэдлэгийг түгээхэд чиглэсэн бүх төрлийн судалгаа, хэрэглээнд ашиглах боломжтой.
- Монгол хэлний үндэсний материалын санг үүсгэхэд ашиглаж болно.
- Монгол хэлний боловсролд мэдлэгийн санг ашиглаж болно.
- Эх хэл боловсруулалтын судалгааны гол материал болно. Жишээ нь, машин орчуулгын гол асуудал нь хоёрдмол утга байдаг бол мэдлэгийн санг ашиглан шийдвэрлэхэд маш хялбар болно.
- Монгол судлалд гол материал болно. Жишээ нь, түүх архилогчидод мэдлэгийн сангаас судалгаа хийж болно.
ЭХ ХЭЛ БОЛОВСРУУЛАЛТ
Юу вэ?
Эх хэл боловсруулалт нь компьютерийг хэлжүүлэх, хэлийг компьютержүүлэх үндсэн зорилготой судалгааны чиглэл юм.
Юунд хэрэгтэй вэ?
Эх хэл боловсруулалтыг Монгол улсад хөгжүүлснээр дараах ач холбогдолтой.
- Монгол хэлийг компьютерт оруулснаар хэлийг өөрийг нь судлах боломжийг олгоно.
- Компьютерт монгол хэл зааснаар монгол хүн-компьютерийн харилцаа сайжирна. Компьютероор ажил үүрэг гүйцэтгүүлнэ. Жишээ нь, алдаа засах, орчуулга хийх гэх мэт.
- Дархлаа нь суларч байгаа Монгол хэлийг сэргээж, зөв монгол хэлээр ярьж ойлгодог, монгол сэтгэлгээг сайжруулна.
НЭЭЛТТЭЙ ӨГӨГДӨЛ
Юу вэ?
Хэн ч чөлөөтэй ашиглаж, үндсэн зорилгоос өөрөөр хэрэглэж, цааш нь түгээж болдог, сэдэвчилсэн, ихэвчлэн зохиогчийн нэрийг заавал дурдах, ижил нөхцөлөөр түгээх лицензтэй өгөгдлийг нээлттэй өгөгдөл гэнэ.
Юунд хэрэгтэй вэ?
Монгол төрийн нээлттэй өгөгдлийг үүсгэсэнээр дараах ач холбогдолтой.
- Төрийн байгууллагуудын боломжит өгөгдлийг нээлттэй болгох нөхцөлийг хангаж өгсөнөөр төрийн ил тод байдлыг сайжруулж олон нийтийн төрд итгэх итгэлийг бэхжүүлэх
- Төрийн шийдвэрт иргэдийн оролцоог нэмэгдүүлж, төр хувийн хэвшлийн хоорондын хамтын ажиллагааг дэмжих
- Төрийн үйл ажиллагааны үр дүнг нэмэгдүүлэн эдийн засагт эерэг нөлөө үзүүлэх; хувь хүн, аж ахуйн нэгж, компаниуд нээлттэй өгөгдөл ашиглан шинэ үйлчилгээ, бүтээгдэхүүн болон инноваци бий болгох урьдач нөхцлийг хангах
- Нээлттэй өгөгдлийг иргэд болон хувийн хэвшил ашиглах, эрэлхийлэх, нөгөө талаас төрийн байгууллагууд өгөгдлийг нээлттэй нийтэлдэг байх тогтолцоог бий болгох
Доктор Ганболдын Амарсанаа
МУИС, Мэдээлэл, Компьютерийн Ухааны Тэнхимийн багш
35 Comments
mexico drug stores pharmacies: mexican pharmacy – mexican online pharmacies prescription drugs
mexican drugstore online
https://cmqpharma.online/# mexican drugstore online
buying from online mexican pharmacy
best online pharmacies in mexico: cmq pharma mexican pharmacy – mexican drugstore online
mexican mail order pharmacies
http://cmqpharma.com/# pharmacies in mexico that ship to usa
п»їbest mexican online pharmacies
mexican online pharmacies prescription drugs: best online pharmacies in mexico – mexican pharmacy
canadian pharmacy in canada canadian drug stores ed drugs online from canada
india pharmacy: india pharmacy – buy prescription drugs from india
indian pharmacy online: Online medicine order – best india pharmacy
https://canadapharmast.online/# best canadian online pharmacy
pharmacy website india: buy medicines online in india – indian pharmacy online
top 10 online pharmacy in india Online medicine order indian pharmacy paypal
canadian compounding pharmacy: canadian pharmacy 1 internet online drugstore – canada pharmacy online legit
reputable canadian pharmacy: canadian 24 hour pharmacy – best online canadian pharmacy
https://foruspharma.com/# mexican online pharmacies prescription drugs
mexican drugstore online: reputable mexican pharmacies online – mexico drug stores pharmacies
canadian drug prices: pharmacy canadian superstore – canadian drugstore online
indian pharmacy online pharmacy india best online pharmacy india
legit canadian online pharmacy: ed meds online canada – canadian pharmacy meds
legal canadian pharmacy online: canadian pharmacy tampa – my canadian pharmacy
canada drug pharmacy: best online canadian pharmacy – canada drugs online reviews
http://foruspharma.com/# mexican mail order pharmacies
http://doxycyclinedelivery.pro/# doxycycline tablet
https://clomiddelivery.pro/# can i order generic clomid without rx
doxycycline 100g: doxycycline online australia – pharmacy prices for doxycycline
doxycycline capsules price in india: how to get doxycycline – doxycycline capsules purchase
https://ciprodelivery.pro/# ciprofloxacin
https://clomiddelivery.pro/# generic clomid without rx
buy cipro cheap: buy cipro cheap – п»їcipro generic
http://clomiddelivery.pro/# where to get clomid without dr prescription
https://amoxildelivery.pro/# amoxicillin 500mg capsule buy online
paxlovid covid: paxlovid generic – Paxlovid buy online
http://paxloviddelivery.pro/# Paxlovid buy online
where buy generic clomid without a prescription: cost clomid pills – buy generic clomid pill
http://clomiddelivery.pro/# how can i get clomid online
buy amoxicillin 500mg usa: amoxicillin 500 mg tablets – amoxicillin discount coupon